Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu (art. 7 ustawy o pomocy społecznej):

  1. ubóstwa;
  2. sieroctwa;
  3. bezdomności;
  4. bezrobocia;
  5. niepełnosprawności;
  6. długotrwałej lub ciężkiej choroby;
  7. przemocy w rodzinie;
    1. potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;
  8. potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;
  9. bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;
  10. trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;
  11. trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;
  12. alkoholizmu lub narkomanii;
  13. zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;
  14. klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Rada Ministrów przyjęła 14 lipca 2021r. rozporządzenie w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Wyższe kryteria obowiązują od 1 stycznia 2022 r.

Dzięki tym zmianom będzie można uzyskać nie tylko wyższe świadczenia pieniężne, ale objąć wsparciem także większą liczbę osób i rodzin. Dotyczy to w szczególności zasiłków: stałego, okresowego i celowego.

Nowe kryteria dochodowe uprawniające do świadczeń z pomocy społecznej to:

  • dla osoby samotnie gospodarującej –  776 zł (wzrost o  11%),
  • dla osoby w rodzinie – 600 zł (wzrost o  14%).

Należy zaznaczyć, że przyjęcie nowych kryteriów dochodowych wpłynie również na zwiększenie następujących kwot świadczeń pieniężnych:

  • maksymalnej kwoty zasiłku stałego –  do wysokości 719 zł (wzrost o  11%),
  • maksymalnej i minimalnej kwoty świadczenia pieniężnego na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką języka polskiego dla cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach:

            kwota minimalna – do wysokości 721 zł (wzrost o 11 %);

            kwota maksymalna – do wysokości 1 450 zł (wzrost o  5%);

  • kwoty stanowiącej podstawę ustalenia wysokości pomocy pieniężnej na usamodzielnienie, na kontynuowanie nauki i pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej – do wysokości 1 837 zł (wzrost o 4%);
  • kwoty z dochodu z 1ha przeliczeniowego – do wysokości 345 zł (wzrost o 12%).

W systemie pomocy społecznej przez osobę samotnie gospodarującą rozumie się osobę prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo domowe, natomiast przez rodzinę rozumie się osoby spokrewnione i niespokrewnione, pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące. 

Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa o pomocy społecznej nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

  1. miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;
  2. składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;
  3. kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej. Za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń.